W dniu 28 czerwca 2022 r. w Instytucie Historii Nauki (IHN) PAN w Warszawie odbyła się obrona pracy doktorskiej mgr. historii Piotra Rataja, członka Pracowni Historycznej SEP w Opolu „Rozwój elektrotechniki we Lwowie do początku I wojny światowej (elektryfikacja – ruch stowarzyszeniowy – szkolnictwo wyższe)”. Komisji doktorskiej przewodniczył prof. Zbigniew Tucholski, kierownik Pracowni Historii Techniki IHN PAN. W pracy spróbowano wyjaśnić fenomen szybkiego przyjmowania się elektrotechniki we Lwowie, stolicy zacofanej Galicji, z końcem XIX w. To tam bowiem powstała w sali posiedzeń Sejmu Krajowego we Lwowie (w latach 1880-1881) jedna z najstarszych stałych instalacji oświetleniowych, zaprojektowana i wykonana przez przedsiębiorstwo Polaka, Franciszka Rychnowskiego, tam też w Szkole Politechnicznej (późniejszej Politechnice Lwowskiej) rozpoczęła działalność Katedra Elektrotechniki (1890) oraz powstał pierwszy na terenie podzielonej zaborami Rzeczpospolitej tramwaj elektryczny (1894). Wskazano na decydujące znaczenie autonomii galicyjskiej, która pozwoliła na powstanie w latach 70. XIX w. instytucji takich jak: niezależny samorząd miejski, wyższa szkoła techniczna i renomowane towarzystwo techniczne. Stworzyło to podstawę do działania wybitnym jednostkom popularyzującym elektrotechnikę oraz prowadzącym pionierską elektryfikację Lwowa. Na tej bazie powstały instytucje ściśle elektrotechniczne: Katedra, potem Oddział Elektrotechniczny w C.K. Szkole Politechnicznej, tramwaje elektryczne, potem Zakłady Elektryczne miasta Lwowa i wreszcie fachowa Sekcja Elektrotechniczna w Towarzystwie Politechnicznym we Lwowie. Instytucje te powstały i rozwijały się synergicznie, w ścisłej kooperacji. Praca podkreśla ogromne znaczenie ścisłej współpracy sfer naukowych i dydaktycznych (politechnika), samorządu miejskiego wdrażającego praktycznie elektrotechnikę w komunalnej przestrzeni (co umożliwiało rozwój przedsiębiorstw elektrotechnicznych) i wreszcie towarzystwa technicznego jako ośrodka łączącego teoretyków i praktyków. To Lwów był jednym ośrodkiem na ziemiach polskich, gdzie taka synergia zaistniała przed 1914 r., co pozwoliło wtedy ośrodkowi lwowskiemu przodować w rozwoju polskiej elektrotechniki. Promotorem tej pracy był prof. Jerzy Hickiewicz, kierownik Pracowni Historycznej SEP.
Menu
Menu
